06:38 Дар руи замин фаслхои нав ба вучуд меоянд — омузиш | |
Дар ҳоле ки тағирёбии иқлим ба хатари рӯзафзуни ҷиддие барои башарият табдил мешавад, донишмандони бритониёӣ эълом кардаанд, ки дар рӯи замин ба ҷои фаслҳои анъанавӣ фаслҳои нави “сунъӣ” ба вуҷуд меоянд. Дар ин бора нашрияи Live Science бо истинод ба тадқиқот хабар додааст. Муаллифони тадқиқот қайд мекунанд, ки фаъолияти инсон ритми қадимии табиатро ба таври назаррас вайрон кардааст. Масалан, дар Осиёи Чануби Шаркй дар вакти хушксолй ба таври васеъ сухтани растанихо ба «мавсими дудкашй» оварда расонд. Дар ҷазираи Балӣ "мавсими пластикӣ" аз моҳи ноябр то март идома мекунад, вақте мавҷҳои уқёнусҳо миқдори зиёди партовҳоро ба соҳилҳои ҷазира мешуянд. Дар ҳамин ҳол, пажӯҳиш мегӯяд, ки фаслҳои анъанавӣ аз байн мераванд. Дар кӯҳҳои Алп зимистонҳо кӯтоҳтар шуда, бориши барф кам мешавад - вазъе, ки ба сайёҳии зимистона ва варзиш дар минтақа таъсири ҷиддӣ мерасонад. Олимон инчунин аз "фаслҳои бесинхронӣ" ҳушдор медиҳанд - тобистон гармтар ва зимистон сабуктар мешавад, ки бо ҳаводиси шадид ҳамроҳ мешавад. Истилоҳи «фаслҳои арифметикӣ» низ ҷорӣ шудааст, ки ба тағйирёбии вақти ҳодисаҳои табиие, ки дар як мавсими муайян рух медиҳанд (ба мисли резиши баргҳо, муҳоҷирати паррандагон, гулкунӣ ва наслкунӣ) ишора мекунад. Муҳаққиқон бар ин назаранд, ки тағйирёбии фаслҳо ба одамон робитаи қадимии вақт ва табиатро хотиррасон мекунанд. Омили асосӣ истифодаи сӯзишвории истихроҷшуда аз қабили ангишт, нафт ва газ аз ҷониби одамон мебошад. Дар натиља иќлими љањонї гарм шуда, офатњои экологї дар минтаќањои гуногуни кураи Замин афзоиш меёбанд. Дар соли 2023 ҳарорати сатҳи уқёнус ба сатҳи рекордӣ расид ва мавҷҳои гармӣ 96 дарсади уқёнусҳои ҷаҳонро фаро гирифт. Дар Атлантикаи Шимолй онхо 525 руз давом карданд. Ин тағирот боиси халалдор шудани шамолҳо, абрҳо ва ҷараёни об гардид. Бисёре аз минтақаҳо дар соли ҷорӣ дар натиҷаи гармшавии глобалӣ ба фалокатҳои экологӣ дучор шуданд. Дарёҳои Амазонка хушк шудаанд ва пиряхи Марболада дар кӯҳҳои Алп шояд то соли 2040 комилан аз байн равад. Танҳо дар панҷ соли охир майдони пирях 70 гектар кам шудааст. Коршиносон вазъи кунуниро "комаи бебозгашт" меноманд. | |
|
| |
| Всего комментариев: 0 | |
